Wanneer we praten over de Italiaanse zoetwarentraditie, is het onmogelijk om niet aan pasticciotti te denken, kleine gouden zanddeegkistjes die een zachte, geurige hart van banketbakkersroom bevatten. Oorspronkelijk uit Salento, zijn de pasticciotti veel meer dan een eenvoudig dessert: ze zijn een symbool van identiteit, een collectief ritueel dat elke ochtend in de banketbakkers en bars van Apulië wordt vernieuwd, en dat de afgelopen jaren ook de rest van Italië en de wereld heeft veroverd. Hun geur van boter en vanille is in staat om herinneringen op te roepen, verhalen te vertellen en een diepe band te creëren met een buitengewone regio, zwevend tussen het blauw van de zee en het goud van de olijfbomen.
Het verhaal van de pasticciotti gaat terug tot de 18e eeuw en, zoals vaak gebeurt met de meest iconische recepten, is het ontstaan uit een gelukkig toeval. Men zegt dat een banketbakker uit Lecce, die overgebleven zanddeeg en room had, besloot een soort ‘pasticcio’ in eenpersoonsformaat te maken, om de ingrediënten niet te verspillen. Uit dat geïmproviseerde experiment ontstond een van de meest geliefde desserts ooit, in staat om niet alleen een onweerstaanbare lekkernij te vertegenwoordigen, maar ook een eenvoudig en geniaal idee dat de authentieke geest van de Zuid-Italiaanse keuken omvat: het essentiële omzetten in iets wonderbaarlijks.
Tegenwoordig zijn de pasticciotti in veel varianten te vinden: met klassiek zanddeeg of verrijkt met reuzel voor een meer kruimelige consistentie, gevuld met eenvoudige banketbakkersroom, room en kersen, of opnieuw geïnterpreteerd met innovatieve ingrediënten om ook de meest nieuwsgierige smaken te bevredigen. In dit artikel vertel ik je het traditionele recept van de pasticciotti, enkele curiositeiten over hun geschiedenis en enkele varianten om te proberen een beetje Salento op je tafel te brengen.
Ik laat je enkele desserts achter die een heerlijke vulling bevatten
- Moeilijkheidsgraad: Gemiddeld
- Kosten: Economisch
- Rusttijd: 30 Minuten
- Bereidingstijd: 50 Minuten
- Porties: 12 pasticciotti
- Kookmethodes: Fornuis, Oven
- Keuken: Italiaans
- Seizoensgebondenheid: Alle seizoenen
- Stroom 319,23 (Kcal)
- Koolhydraten 43,10 (g) waarvan suikers 20,69 (g)
- Eiwitten 6,56 (g)
- Vet 14,71 (g) waarvan verzadigd 8,50 (g)waarvan onverzadigd 6,22 (g)
- Vezels 3,39 (g)
- Natrium 19,13 (mg)
Indicatieve waarden voor een portie van 110 g die op geautomatiseerde wijze is verwerkt op basis van de voedingswaarde-informatie die beschikbaar is in de databases CREA* en FoodData Central**. Het is geen voedings- en/of voedingsadvies.
* CREATES Onderzoekscentrum voor voeding: https://www.crea.gov.it/alimenti-e-nutrizione https://www.alimentinutrizione.it ** Amerikaans ministerie van Landbouw, Dienst Landbouwkundig Onderzoek. FoodData Central, 2019. https://fdc.nal.usda.gov
Ingrediënten voor de pasticciotti
- 350 g meel
- 150 g boter (koud in blokjes)
- 125 g suiker
- 2 eieren
- 1 citroenschil
- 1 g bakpoeder
- 1 eidooier (+ 20 ml melk om te bestrijken)
- 500 ml melk
- 120 g suiker
- 4 eidooiers (van grote eieren)
- 60 g maïszetmeel
- 1 citroenschil (onbehandeld)
Gereedschappen
- Vormpje
Bereiding van de pasticciotti
Klop in een kom de eidooiers met de suiker tot ze licht worden. Voeg het zetmeel toe, daarna de lauwe melk en tenslotte de citroenschil. Giet het mengsel in een pan en kook op middelhoog vuur, al roerend, totdat de room indikt. Doe het in een kom, dek af met plasticfolie op het oppervlak en laat afkoelen.
Zeef in een grote kom of in de keukenmachine de bloem met de suiker, voeg de citroenschil en het bakpoeder toe. Voeg de koude boter toe en verkruimel tot een zanderig mengsel. Voeg de eieren toe en kneed tot een gladde bal. Wikkel in plasticfolie en laat minimaal 30 minuten in de koelkast rusten.
Verwarm de oven voor op 180°C (statisch). Haal het zanddeeg uit de koelkast en rol het uit tot een dikte van ongeveer 3-4 mm. Snijd schijven uit om de pasticciottovormpjes te bekleden en iets kleinere schijven om af te dekken. Vul elke schelp met een eetlepel koude room, bedek met een andere schijf, sluit de randen goed af en bestrijk met eidooier vermengd met melk.
Bak 20-25 minuten op 180°C, totdat ze een warme, gelijkmatige gouden kleur hebben. Laat ze afkoelen voordat je ze uit de vorm haalt.
Serveren: de pasticciotti zijn onweerstaanbaar wanneer ze warm zijn, net uit de oven, geserveerd met een goede koffie of een koude amandelmelk koffie… een authentieke Salentijnse ervaring!
Volg me ook op sociale media
mijn pagina Facebook mijn profiel Instagram mijn pagina Pinterest
FAQ (Vragen en Antwoorden)
Wat is de geschiedenis en oorsprong van de pasticciotti?
De geboorte van de pasticciotti gaat terug naar de stad Lecce, midden 18e eeuw, hoewel sommige versies de oorsprong ervan in andere gebieden van Salento, zoals Galatina, claimen. De beroemdste legende vertelt dat het juist in Galatina was, in het laboratorium van de familie Ascalone, dat de eerste pasticciotto werd geboren. Het lijkt erop dat banketbakker Nicola Ascalone op een feestdag, om wat overgebleven room en zanddeeg te hergebruiken, dit rustieke dessert creëerde, bedacht als een eenvoudig ‘pasticcio’. Onverwachts werd dat geïmproviseerde taartje zo’n succes dat het al snel een gewild en gewaardeerd product werd.
De naam zelf verwijst naar zijn toevallige oorsprong: ‘pasticciotto’ komt namelijk van ‘pasticcio’, dat wil zeggen iets dat niet perfect is afgewerkt, het resultaat van een poging meer dan een echt ontwerp. Maar zoals vaak gebeurt in de keuken, is uit dat spontane idee een van de symbolische recepten van de hele Salentijnse culinaire traditie ontstaan.
Van een ‘huisgemaakt’ dessert en het ontbijt van de inwoners van Lecce, stak de pasticciotto vervolgens regionale grenzen over en werd hij ook een ster in de etalages van banketbakkers in heel Italië. Vandaag de dag wordt de echte pasticciotto nog steeds herkend aan zijn intense geur, aan zijn glanzende en licht gebruinde oppervlak en aan de romige vulling, verpakt in een knapperige maar zachte korst.Waar kan men de beste pasticciotti eten?
Als je de pasticciotti in hun oorspronkelijke context wilt proeven, is Salento de perfecte bestemming. Hier gaat het niet alleen om het eten van een dessert, maar om het beleven van een ritueel: de pasticciotto wordt bij voorkeur warm gegeten, net uit de oven, vergezeld van een ijskoffie met amandelmelk — een typische gewoonte die het Salentijnse ontbijt een echt moment van plezier maakt.
Een van de symbolische plaatsen om de pasticciotti te proeven is Galatina zelf, waar alles begon. Pasticceria Ascalone, nog steeds actief, is een onmisbare stop voor wie de geschiedenis samen met het dessert wil proeven. In Lecce mag je een bezoek aan Pasticceria Natale of Pasticceria Alvino, twee echte tempels van de lokale zoetwarentraditie, niet missen.
Als je zin hebt om te verkennen, heeft elk dorp in Salento zijn eigen referentie-banketbakker, elk met kleine varianten op het originele recept. Van het historische centrum van Otranto tot de promenade van Gallipoli, het advies is altijd hetzelfde: vraag om een versgebakken pasticciotto, ga zitten in een buitenbar en laat de knapperigheid van de korst en de zachtheid van de room je een verhaal vertellen dat ruikt naar thuis, naar zee en naar zon.
En voor wie de ervaring volledig wil beleven, is er ook het Pasticciotto Festival, dat elke zomer in Galatina plaatsvindt, een perfecte gelegenheid om klassieke en creatieve versies van dit dessert te ontdekken in een feestelijke sfeer.
